Christoffel: het verleden bewaard...

Beeld aan de Maas werd onthuld.

 

Op  zondag 24 juli 2016 keerde Christoffel op zijn naamdag, na ruim dertig jaar, in de vorm van een kunstwerk weer terug in Well. Hij kreeg een plaats vlak naast de voormalige afrit naar de veerstoep bij restaurant Brienen aan de Maas (vroeger “het Veerhuis” van Nelly Drissen), waar het Wellse veer eeuwenlang dienst heeft gedaan. 

Foto: De zussen en broer Thissen.
De officiele onthulling werd ingeleid door de voorzitter van de dorpsraad, Ger Koch, die iedereen welkom heette en in zijn toespraak benadrukte dat, door SAMEN de handen ineen te slaan, dit project is gerealiseerd. Daarna gaf hij het woord aan de familie Thissen.

Fré Thissen, de initiatiefnemer binnen de familie van dit project en de enige van het gezin die in Well is geboren,  sprak namens de familie, die allemaal dierbare herinneringen aan Well hebben, de genodigden en de talrijk opgekomen belangstellenden toe. Hij belichtte de historie van het eerste Christoffelbeeld, dat medio jaren tachtig, op raadselachtige wijze verdween. Zichtbaar geëmotioneerd sprak hij over de herinneringen aan zijn ouders, broers, zussen en hemzelf in de tijd dat zij in Well woonden.
Fré dacht terug aan zijn ouders die zich op tal van manieren hebben ingezet voor de gemeenschap. Zijn vader, van 1932 tot 1965 postkantoorhouder in Well, was in de jaren vijftig een van de initiatiefnemers van het zwembad aan de Maas. Daarnaast zette hij zich in voor diverse instellingen en organisaties: de HARK (Hulp Actie Rode Kruis vlak na de oorlog),het Groene en Rode Kruis en de Harmonie. Hij dacht terug aan zijn moeder, die na de terugkeer van de evacuatie uit Groningen een Mariabeeldje heeft geplaatst in de kapel aan de Grote Waay en daarna de kapel jarenlang heeft onderhouden; bovendien heeft zij in het consultatiebureau vele Wellse zuigelingen ter controle in haar handen gehad. 
Ook dacht hij terug aan zijn broers Harry en Joop, die in de oorlogsjaren het nodige meegemaakt hebben. Waarvan Harry ooit het initiatief heeft genomen om een herdenkingsmonument voor de gesneuvelde militairen uit Well te realiseren. Helaas is dit tot nu toe nog niet gerealiseerd. Hij opperde dat dit misschien  een nieuwe uitdaging is voor de Dorpsraad en het Archief van Well.
Hij dacht terug aan zijn zussen, die als leidsters de jongsten van een Wellse generatie, jarenlang wegwijs hebben gemaakt bij de welpen en hen  begeleid hebben in hun groei naar volwassenheid. Ook de kleinkinderen die hier vaak met de zak voor hun buik bij iedereen langs de deur “Zalig Nì-jjaor” gingen wensen. 
Bij zijn eigen herinneringsmoment aan Well schoot hem spontaan, als eerste te binnen: de reuring die in het dorp ontstond, toen hij samen met enkele leden van de studentenvereniging, Paul, Twan en Jan, stiekem die eerste Christoffel van zijn sokkel heeeft gehaald en die zij na korte tijd ook weer op zijn plek hebben teruggezet!  Medestudent van toen, Paul Reiniers, die door zijn artkel in de uitgave “Well sporen uit het Verleden” deel 3 in 2014 de aanzet gaf voor het realiseren van dit kunstwerk. Maar ook met groot plezier herinnerde hij zich dat hij hier in Well de eerste Prins Carnaval mocht zijn.
Samen met het Archief van Well en het Wells Forum werd er  gezocht naar een mogelijkheid om dit te realiseren. Zij hebben zich bijzonder ingespannen om dat idee te verwezenlijken. Kunstenaar Henk Vissers uit Nieuw Bergen heeft in Cortenstaal een moderne versie van een Christoffel gemaakt; een beeld dat zeker voor iedereen herkenbaar is en in de komende jaren door de warmbruine roest-werking steeds mooier van kleur wordt.
Met de fysieke inspanning van de leden van het Archief en het Wells Forum, van metaalbewerkingsbedrijf Helotech uit Venray, van John Theeuwen uit Well, van het bedrijf Frank Laarakker uit Well, met chauffeur Rob én met medewerking van de Gemeente Bergen, kon het beeld hier op deze prachtige plek geplaatst worden, vlakbij de oude veerstoep.

Foto: links Hans Loenen van metaalbewerkingsbedrijf Helotech, rechts kunstenaar Henk Vissers.
Deze Christoffel wordt door de familie Thissen aangeboden aan de gemeenschap Well als blijk van waardering voor de meer dan 80 jaar die de familie in dit prachtige dorp heeft doorgebracht.

Het kunstwerk werd onthuld door Els, de oudste van de fam.Thissen. En omdat de jongste op vakantie was door de op één na jongste: Jinx Thissen. Na de onthulling steeg er een groot en luid applaus op toen iedereen eindelijk kon zien hoe Christoffel 2.0 er uit zag. 

 Foto: Els Bartelink - Thissen spreekt de wens uit: " Deze Christoffel moge het mooie dorpje Well met al zijn inwoners beschermen".
Het kunstwerk bevat de contouren van het hoofd van Christoffel met op zijn rug het hoofdje van een kind, dat hij ondersteunt met zijn hand. Het kind houdt zich vast aan het hoofd van Christoffel. Het is een eigentijds kunstwerk waar je doorheen kunt kijken. Je ziet de rivier stromen, de oude veerstoep aan de overkant in Wanssum en als de hoogwaterkades er niet waren zou je ook nog de oude veerstoep aan de Wellse kant van de Maas kunnen zien. 
Na de onthulling nam Luciën Thissen, zoon van Harry (Hay), als de derde generatie van de familie, het woord.
Hij memoreerde in zijn speech aan de bijzondere band die Well binnen de familie nog steeds heeft, ondanks het feit dat er, behalve Fré, niemand is geboren of na hun trouwen gewoond heeft.
Vroeg in de jaren vijftig  verliet zijn  vader Hay Thissen Well. Eerder al, eind jaren 40, werd hij als marinier uitgezonden naar Indonesië. Deze ervaring heeft de weg geopend om later met zijn gezin naar Curaçao te vertrekken. Daar is Luciën, samen met zijn broers Boudewijn en Patrick en zijn zus Marjolijn opgegroeid. Patrick is nog steeds woonachtig op Curaçao en was  speciaal voor deze gelegenheid met zijn gezin naar Nederland gekomen.
Eind jaren zeventig zijn Hay en zijn vrouw Ellie teruggekeerd in deze omgeving en hebben gewoond op de Schaak in Wellerlooi en later in Bergen. Tot spijt van Hay niet in Well, dat volgens hem niet het leukste dorp van Limburg is maar het mooiste van de wereld. 
Ter gelegenheid van deze dag had Luciën de verhalen over Christoffel nog eens nagelezen. Deze zijn talrijk en divers: Christoffel was een opportunist, groot en sterk. Hij trok van land naar land en wilde dienen onder de machtigste man en verruilde de ene koning voor de ander, zelfs de duivel heeft hij gediend maar die was ook niet machtig genoeg want die bleek bang voor het Opperwezen. In een kroeg liet Christoffel zich wijs maken dat hij het Opperwezen kon dienen door als  ‘veerman’ de mensen naar de overkant van de rivier te brengen.  Waarschijnlijk moe van het rondreizen schikte hij zich in deze  rol .
Dan volgt het bekende verhaal van het kind dat naar de overkant wil. Het lukt Christoffel ternauwernood. Het kind blijkt het Opperwezen te zijn.
Sint Christoffel is patroonheilige van de reizigers maar daarnaast ook  van zo’n beetje elk beroep waar gevaar in schuilde en beschermheilige voor talrijke ziektes. Het verhaal is dat een aanblik van Christoffel je die dag behoedde voor een plotselinge dood. Daarmee werd hij de meest populaire heilige en zijn afbeeldingen zijn talrijk. 
Toen Fré Thissen in de familie rondvroeg wat ze er van vonden om een bijdrage te leveren aan een nieuw beeld gaf ook Luciën aan dat hij het een geweldig idee vond, mits er goede wijn  werd geschonken bij de onthulling. Die opmerking was niet zonder historisch besef. 
Immers het eerste beeld werd geschonken door het dispuut de Blauwe Schuijtte. Die schuit was niet blauw omdat de heren van de blauwe knoop waren. Het is zeer aannemelijk dat het een zuipschuit was. 
Lucien  vond  zelfs een Drinckliedt van die Blauwe Schuijte. 
Het eerste couplet luidt als volgt;
Hi ! Laat ons schincken en clincken.
En laet ons maken den dobbelen haen!
Mijn keelcken moet wijnken drincken.
Al sou mijn voetken barvoets gaen!
In de boedistische symboliek zijn er de vier elementen; Water, Aarde, Lucht en Vuur. Alles is ter herleiden naar deze vier elementen. 

Het leven: Wij bestaan voor 80% uit water, de wereld is voor 80% bedekt met water, wij leven van moeder aarde. Zonder lucht is er geen leven,  geen adem. Het vuur van de zon verwarmt ons en zorgt voor het licht.
Christoffel: Hij waadt door het water, een kind op zijn schouder dat voelt alsof hij de hele aarde torst, hij verliest bijna de grond onder zijn voeten, met het water aan de lippen krijgt hij bijna geen lucht meer. In dit moment van twijfel  en doodsangst ziet hij het vuur, het licht, het geloof in het Opperwezen.
Het dorp. Het water van de rivier, de aarde van de vruchtbare oeverwal, de plek waar de eerste bewoners hun vuren maakten,  leefden van de lucht en het dorp stichten.
Het beeld. Erts uit de aarde, vuur en lucht om het ijzer te smeden, water wat het laat roesten, oxideren, wat ook weer een vorm van verbranden is.

Daarmee is een cirkel rond; voor Luciën is WELL een acroniem voor de 4 elementen
De ‘W’ van Water
De ‘E’ van Erts, materie uit de aarde
De ‘L’ van Lucht
De ‘L’ van Luz, licht, vuur. Luus, Lucy is de laatste Thissen die in Well heeft gewoond.

Foto: Luciën Thissen.

Met het overlijden van Lucy en de verkoop van het huis op Grotestraat 47 kwam er een einde aan het ruim tachtig jaar verblijf van de familie Thissen in Well. Mede door het schenken van dit kunstwerk aan Well zal de familie in de toekomst in de herinnering blijven voorleven.

Ter afsluiting bedankte Ger Koch nogmaals iedereen voor de medewerking en ondersteuning van dit project en nodigde de genodigden uit om bij "Brienen aan de Maas" nog even na te praten onder het genot van een hapje en een drankje. Perfect verzorgd door Marja en René Brienen en hun medewerkers op het terras aan de boorden van de Maas.