Waterschap Limburg - Verhalen achter de dijk:

20-12-2018

Overstroming 1993, Rein Dupont en Vic Timmermans

Deze Kerstmis 2018 is het 25 jaar geleden dat dorpen langs de Maas onder water liepen. Het water richtte grote schade aan en veel mensen moesten evacueren. Vic Timmermans, inwoner van Well, en waterschapbestuurder Rein Dupont blikken terug op het hoogwater van 1993 én praten over het belang van dijkversterking voor Well.

25 jaar geleden waren de inwoners van Limburg bezig met de voorbereidingen voor kerst. Niets wees erop dat de feestdagen in 1993 heel anders zouden verlopen dan normaal. Tot het water kwam. De Maas trad buiten haar oevers en dorpen liepen onder. Vic Timmermans woonde vlakbij de Maas in Well en moest met zijn gezin evacueren. Samen met Rein Dupont, bestuurder van Waterschap Limburg, blikt hij terug én vooruit. “De kracht van het water is onvoorstelbaar. Daarom is dijkversterking zo belangrijk.”

Vic Timmermans noemt zichzelf een echt Maaskind. Al vanaf zijn prille jeugd voelt hij zich nauw verbonden met de rivier. “In de zomer zwommen we in de Maas, we speelden bij de Maas en we voeren op de Maas”, vertelt hij. “De Maas is van ons, ik kan niet zonder die rivier. Sinds 1971 woon ik in Well. Eerst dicht bij het water, nu wat verder van de oevers. Gelukkig kan ik vanuit één raam de Maas nog zien.” Rein Dupont is een rasechte Limburger, maar zijn band met de Maas is minder sterk. Hij was als kind vooral te vinden bij de Rode Beek. “Toen was ik al bezig met dijken bouwen, want mijn broers en ik probeerden de beek altijd dicht te zetten met zand”, zegt Rein lachend.

Geen twijfel over evacuatie

De Maas is voor de bewoners van Well vooral een goede vriendin. Ze zijn het gewend dat hun kelders regelmatig onder water staan en daar maken ze zich niet druk om. Ook niet in december 1993. “We probeerden samen met de buren het water tegen te houden door zandzakken rond onze huizen te plaatsen”, zegt Vic. “Maar wat we ook probeerden: het water kwam er doorheen. Onze keuken en badkamer lagen lager dan de rest van het huis en die verdieping liep langzaam onder. Toen ons op 24 december werd gezegd dat we weg moesten, twijfelden we niet. We pakten de hoognodige spullen en vertrokken.”

Alle hens aan dek in Well

Die evacuatie staat bij Vic nog scherp op het netvlies. De legertruck, de soldaten, mensen met hun koffertjes: het leek wel oorlog. “Ik vergeet nooit dat er iemand in de vrachtwagen zat met een vogelkooi op schoot”, zegt Vic. “Wij werden opgehaald door mijn broer en ’s avonds gingen we naar de nachtmis. Daar zongen honderd koorleden ‘Stille nacht’. Mijn vrouw en ik keken elkaar aan en toen hielden we het niet meer droog. Alle emoties kwamen los.” Begin januari keerden Vic en zijn gezin terug naar hun huis in Well. Daar was het alle hens aan dek. “We moesten ons huis leegtrekken en schoonmaken”, zegt Vic. “Het hele dorp was in de weer om elkaar te helpen. Well is een heel hecht dorp en in moeilijke tijden wordt die band nog sterker.”

De kracht van het water

Rein Dupont beleefde het hoogwater ondertussen heel anders. Voor hem was dit een kerst zoals alle andere. Hij was thuis in Oostrum met zijn gezin, op zijn gemak bezig met de voorbereidingen voor het kerstdiner. Van wateroverlast was hier geen sprake. Toen hij hoorde van het hoogwater aan de andere kant van de Maas, besloot hij met zijn kinderen te gaan kijken. “Ik was een ramptoerist”, zegt hij. “Vooral de kracht van het water maakte grote indruk. Het is onvoorstelbaar hoeveel schade dat kan aanrichten en dat zit steeds in mijn achterhoofd nu we bezig zijn met de dijkversterkingsprojecten. Ik heb zelf gezien hoe belangrijk het is dat er écht iets gebeurt ter bescherming. Mensen zeggen vaak: ‘Dat hoogwater komt maar zo zelden. Als het weer zover is, lossen we het wel op’. Maar door klimaatverandering kan de Maas levensbedreigend worden en daar moeten we ons op voorbereiden. Als het water vier meter hoog staat, dan heb je niets meer in te brengen.”

Balans tussen veiligheid en uitzicht

In Well werkt het waterschap toe naar een voorkeursalternatief voor dijkverhoging en -versterking, dat voor de zomer klaar moet zijn. “Veiligheid staat daarbij voorop”, zegt Rein. “Natuurlijk begrijp ik ook heel goed dat de inwoners van Well hun mooie uitzicht willen behouden. Het is onze taak om te zorgen dat iedereen droge voeten houdt, maar als mensen door onze maatregelen hun zicht op de Maas verliezen, is dat heel zuur. We doen er alles aan om oplossingen te bedenken die passen bij het dorp.” Vic: “Als inwoners willen we graag ons woongenot behouden en het is belangrijk dat het karakter van Well intact blijft. Waterbescherming is hard nodig, maar wel op een manier die past bij Well. De Maas en Well zijn sinds mensenheugenis vergroeid met elkaar en dat moet zo blijven.”