Cafes en Herbergen

Uit de krant van 10-07-1886

Rond 1900 had Well de volgende cafés met mooie uithangborden en schilden die de gevel sierden. Veel eigenaren hadden een café (herberg) als bijverdiensten, naast b.v. een boerderij, slagerij, bakkerij, timmerwerkplaats of winkel .

In de Schoolstraat / Grotestraat:

Café ~ Muziekzaal Gerhard Klabbers-van Hees

"De Leeuw" : Wed. Aleida Otten-Nass

"Het Hof van Spanje" : Thei Koppers-Peters (Schacks Thei)

"De Keizer" : Handrie Derks-Jans

" De Drie Kroonen" : Peter Johannes Derks-Jacobs

"De Brakken" : Elbertus Smits-van Aerssen

" De vergulde Kraan": Martinus Simons-Visser

"Het Roode Hert" : Familie Kessels; Hotel & Brouwerij Koppers

"Het Anker" : Arnold Drissen-Janssen

Café "Braem" : Theodor Braem-Peters

"De Roskam" : Willem Vrede-Stevens

"Het Zwaantje" : Frans Achten

"De Blindeman" : G. Simons, G. Hulsman

Verder in Well:

"Het Posthoorn" (1848-1876): Simmes, Gossens (Bosserheide 4)

"Het Witte Paard" : P. Hendrix

"De Grote Waaij" : Peters, bierbrouwerij (Knikkerdorp)

"De Wellsche Hut" : Willem Weijs. (Aan de Duitse grens)

Logement "Jan den Duuvel" : Jan en Teun Janssen (Aan de Duitse grens)

Café / winkel : Jan Raijmakers (Aan de Duitse grens)

"Het Molenhuis" : Sjef Vink (Sterrenbos/Moleneind)

"Halve Maan" : Grad Hendrikze

"Klein Amsterdam" : Andries Cornelissen (Bosserheide)

" 't Kruufke" : Willem Eickmans (Elsteren)

"Klein Amsterdam" : Gradje Cornelissen, Bosserheide

Brouwerij - Hotel - Café "Het Roode Hert" van Jan Koppers. Later zoon Herman Koppers, Grotestraat

Café "Het Anker" Arnold Drissen, nu Grotestraat 46, met Gilde St. Antonius.

In februari 1911 was "Well in Feest", zoals op deze ansichtkaart staat.

Dat was ter gelegenheid van de inhuldiging van de nieuwe pastoor Hubertus M.F. Gudden. In de deuropening van het café-logement staat Jana Derks-Vos, zij was in oktober 1910 getrouwd met Peter Johannes Derks, (sneejer Hannes). Haar ouders, het echtpaar Vos-Janze hadden dit grote koopmanshuis gekocht. Dit pand werd in WOII gebombardeerd. Nu Grotestraat 40 en 42.

De foto is ca.1920 gemaakt. Het pand (links) was destijds nog postkantoor van o.a. de familie Simons en in 1923 van de fam. Janssen. Later 'het Veerhuis'van Drissen.

Wellenaar Gerard Peters (geboren op de Grote Waaij, later rentmeester van het kasteel en burgemeester van gemeente Bergen) schreef een artikel in tijdschrift de Maasgouw.

Oude huisnamen en uithangborden te Well (L.)

In onzen alles nivelleerenden tijd verdwijnen ook de typische schilden en uithangborden van herbergen. Vooral de drankwet heeft, bij alle andere ondeugden, die haar aankleven, nog die van eeuwenoude huisnamen te vervangen door 't banale „Verlof" en „Vergunning".

Wij willen hier eenige van die oude namen opteekenen; wellicht gevoelt de een of andere minder prozaïsche verlof- of vergunninghouder zich aangespoord zijn woonhuis wat beter aan te kleeden, dan 't die bij de wet voorgeschreven plaatjes kunnen doen.

HET KRAANTJE, M. Simons.

HET WITTE PAARD, P. Hendrix.

HET ZWAANTJE, G. Achten.

DE DRIE KRONEN, P. J. Derks.

DE KEIZER, A. Derks e. a.

HET ANKER, A. Drissen.

HET ROODE HERT, Hotel Koppers.

DE BLINDE MAN, J. Simons.

DE BRAKKEN, E. Smits.

HET HOF VAN SPANJE, Th. Koppers.

DE LEEUW, Wed. Otten.

DE ROSKAM, Th. Vrede.

Beter dan de namen der herbergen hebben zich in den loop der tijden gehandhaafd de namen der bouw hoeven, ofschoon hier en daar ook geschonden. Deze namen hebben veelal betrekking tot vroegere eigenaars, zoo o. a. STALBERGHOF, (thans : het Gesant) vroeger toebehoorende aan de familie van Stalbergen.

Het ASWATER, de hoeve der familie Aswaters (zie hierna eenige genealogische aanteekeningen der familie Smits.

DE GROOTE WAEY en DE KLEINE WAEY, wellicht van de familie Waeymans? Hierbij moeten wij opmerken dat in den laatsten tijd in officieele stukken en bekend makingen — ook op het kadaster — maar steeds geschreven wordt Groote en Kleine WEIDE. Deze schrijfwijze is absoluut verkeerd en ik wil een bescheiden poging wagen de verminking te herstellen. De wijze, waarop die naam in het Wellsche dialect wordt uitgesproken, geeft duidelijk aan, dat hier niet WEIDE is bedoeld. Het Hollandsche „aai" wordt hier uitgesproken „èj"; zoo in: krèj (kraai); wèjen (waaien); mèjen (maaien). Men zegt daarentegen; weide, eik, leiden, breien, enz.; in den volksmond heeten de genoemde hoeven : de Groote en Kleine Wèj, het is dus beslist onjuist van „Weide" te spreken.

Verder hebben wij nog „GUDDENHOF" van de familie Gudden; GULICKSHOF thans eigendom van F. Rys. Deze hoeve is wellicht de oudste dezer plaats; reeds in de 13e eeuw was „Elster", waar deze hoeve ligt, leengoed van de Abdij Gladbach.

Uit lateren tiid dateeren: OOIEVAARSNEST, DE FAK,

DE HOL, DE MEUWS, HUBERDENHOF, STALBERG,

EN-DEN-BERG, KAPELSHOF, DEN BERG, MOLENHOF, DE BAOND, HET KRUFKE, enz.

's-Gravenhage. G. Peters. De Maasgouw 01-09-1909 (schatting)

(nu Grotestraat 36). De familie Braem-Peters, met ingekwartierde militairen in de mobilisatie jaren. Hanneke Braem-Peters was tevens telefoniste rond 1900, zij bediende de schakelkast, die in de hal van hun woning stond, ook berzorgde zij telegrammen. Maar geen post, dat werd gedaan door de postbode.

De Schoolstraat in 1909 met Café "De vergulde Kraan" van Martinus (Tinus) Simons (nu Grotestraat 12).

" 't Kruufke" : Willem Eickmans, nu Elsteren 3

Rechts: "De Leeuw" : Wed. Otten, nu Grotestraat 37. Later werd er in de volksmond nog steeds gesproken over het 'huus van Otten'.

Achteraan links op de foto waar de kinderen op straat spelen lag "de Brakken", nu Grotestraat 64.

Tweede huis rechts, met wit bord boven de deur, 'De Keizer' van Handrie Derks en echtgenote Gerarda Jans, nu Grotestraat 19. Behalve het café en de timmerwerkplaats van Handrie hadden ze in huize Derks een kapsalon (Dien) en een hoedenmakerij (Truus).

Hier recht tegenover Derks ligt zaal-café Simons. Het pand dat vanaf de zaalverbouwing in 1935 voortaan "Walaria" heette. Adres: E98, nu Grotestraat 60. Het was een dans-, toneel- en vergaderzaal, er was een beugelbaan en later ook een bioscoop.